بەشداری ئافرەت لە درووستكردنی سیاسەتدا

١٤ى مانگى مارس ٢٠١٥ى زايينى

راپۆرتی هاوبەش:

د.چنار سەعد عەبدوڵڵا و فایلی كۆمەڵایەتی گوڵان
 

gulan-media.com

پڕۆژەی راپۆرتی هاوبەشی سیاسەتمەدار و رۆژنامەنووس، هەروەها ئەكادیمیست و رۆژنامەنووس لە رۆژنامەگەری كوردی ، لە دوای ساڵی 1997 بۆ یەكەمجار لە رۆژنامەی برایەتی تاقیمان كردەوە و لەو پڕۆژەیەدا كۆمەڵێك سیاسەتمەدار و ئەكادیمیست بەشدارییان كرد و كۆمەڵێك راپۆرتی زۆر نایابی لێ بەرهەم هات كە بەشی زۆریان وەك سەرچاوە لە دیراساتی ئەكادیمی و ئامادەكردنی راپۆرتی دەزگا حكوومییەكان سوودی لێوەرگیراوە، ئەو بەڕێزانەی لەو كارە هاوبەشییان كردین، بەشێكیان بریتی بوون لە (شەهید مەهدی خۆشناو، شەهید سەعد عەبدوڵڵا، خوالێخۆشبوو پڕۆفیسۆر سەعدی بەرزنجی، د.شێرزاد نەجاڕ، د.مەهدی جابر، پڕۆفیسۆر خەلیل ئیسماعیل، د.نەژدەت ئاكرەیی، پڕۆفیسۆر ئازاد نەقشبەندی و...هتد)، ئەم هاوكارە رۆژنامەنووسانەشمان لەم پڕۆژەیە بەشداربوون: (كەریم قادر، نورەدین سەعید وەیسی، چیمەن ساڵح، دڵشاد وەسانی، فاروق كەریم)، ئەمجارەیان ئەوكارە هاوبەشەی (برایەتی)مان گواستۆتەوە بۆ (گوڵان) و هەوڵدەدەین فایلی كۆمەڵایەتی كە بریتین لە: (رۆشنا عومەر، تارا محەمەد، سالار بابەشێخ) كۆمەڵێك راپۆرتی دیكە ئەنجام بدەین، ئەمەش یەكەم راپۆرتە كە بە هاوبەشی لەگەڵ خاتوونی سیاسەتمەدار د.چنار سەعد عەبدوڵڵا ئەندامی سەركردایەتی پارتی دیموكراتی كوردستان ئامادەمان كردووە.

 «ئافرەت شەفافییەت و هەستكردن بە بەرپرسیاریەتی زیاتر و هەڵوێستی دادپەروەری بە سیاسەت دەبەخشێت». ئەمە دەرئەنجامی راپرسیەكی ئاژانسی پەرەپێدانی نەتەوە یەكگرتووەكانە كە زیاتر لە 200 بەرپرسی گشتی و سەرۆكی رێكخراوی ناحكوومی بەشدارییان تێدا كردووە.

لە سەرەتاكانی سەدەی بیستەم خەبات و هەوڵی رۆشنبیر و چالاكوانەكانی بواری فێمێنستی و مافەكانی مرۆڤ لەسەر پرسی یەكسانیی رەگەزی و بەدەستهێنانی مافی ئافرەتان، رەنگە زیاتر بەو ئاڕاستەیە بووبێ كە ئافرەتانیش وەك بەشێك لە پێكهاتەی كۆمەڵگەی مرۆیی، مافی خۆیانە كە رێز لە ویست و ئازادی و چالاكییەكانیان بگیردرێت. بەو مانایەی كە جیهانبینییەكە زیاتر لە چواردەوری ئەوەدا دەخولایەوە كە ئافرەت چۆن ئازادی و مافەكانی بەدەست بهێنێ، نەك چۆن كۆمەڵگەیەكی ئازاد و دادپەروەر لە رێگەی دەستەبەربوونی مافەكانی ئافرەتان بێتە كایە.

كەی شەڕی ژینگەتێكدەران دەستپێدەكەین؟

نامەیەكی كراوە بۆ حكومەت و میدیای كوردی 

سالار بابەشێخ - هه ولير، كوردستان

٢٢ى فوريه ى ٢٠١٥ ى زايينى

ئەم نووسارە تەنیا نامەیەكی كراوە نییە كە ئاراستەی بەڕێزان سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران و وەزیرانی وەزارەتەكانی گەشت و گوزار، شارەوانی، پەروەردە و خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی كرابێت، بۆ ئەوەی سەردانێكی سەیرانگەكانی دەرەوەی شارەكانی باشووری وڵاتەكەمان بكەن، تاوەكو ببینن دیمەنی ئەو شوێنە سرووشتی و دڵڕفێنانە چۆن تێكدراون و تاوانبارانی ژینگەكوژ، چ كارەساتێكیان قەوماندووە! بگرە پێناسەكردنەوەیەكی ژینگە و دەستنیشانكردنی رێكارەكانی ژینگەپارێزییە بۆ هاونیشتمانان(بەو عەرەبانەشەوە كە بەبیانووی جۆاوجۆر لە باشووری كوردستانن و سەیرانگەكانیشیان تەعریب كردووە!)، هاوكات پەیامێكیشە بۆ میدیای كوردی و راگەیاندنەكان بە هەر سێ‌ جۆری (بینراو، بیستراو و خوێندراو) كە رۆڵێكی بنەڕەتی و گرنگیان لە هۆشیاركردنەوەی تاكدا هەیە، لێ بەهادان بە هزری ژینگەدۆستی و ژینگەپارێزییان تەریك خستووە!!

پێناسەیەكی كورتی ژینگە:

ژینگە (Natural environment) ھەموو ئەو شوێنانە دەگرێتەوە کە ژیانی تێدایە، بە واتایەكی دیكە شوێنی ژیانی گشت بوونەوەرێكە بە مرۆڤ و ئاژەڵ و پەلەوەر و دار و گوڵ و گیاكانەوە، تەنانەت بێگیانەكانیش لەخۆ دەگرێ، وەك بەرد و كانی و كانەكان و... هتد، بەڵام ئەركی پاراستنی ژینگە دەكەوێتە ئەستۆی مرۆڤ كە ژیانی بەندە بە خاوێنی ژینگەكەیەوە. لەبەر ئەوەی ئەگەر ژینگە پیس و ئالوودە بێ، بێگومان تەندروستی مرۆڤ و گشت گیانلەبەران دەكەوێتە مەترسییەوە، ئەو كات سیاسەت، ئابووری، خزمەتگوزاری و خوشگوزەرانی، وڵاتداری و پێشكەوتن و تەنانەت خاك و نیشتمان و وڵاتیش هیچ مانایەكی نابێت.  

له‌ به‌غداوه‌ چی بۆ كه‌ركوك لێده‌ نێن؟

د. سامان شالي

 ٩ فوريه ى ٢٠١٥ ى زايينى

هه ولير- كوردستان

"پێویسته‌ له‌ڕێگه‌ی هێزه‌وه‌ پارێزگاری له‌ئاشتی بكه‌ین، ته‌نها لاوازییه‌ كه‌ ده‌ستدرێژی لێده‌كه‌وێته‌وه‌"
رۆناڵد ریگان

ئه‌مڕۆ دووشه‌ممه‌ ٩\٢\٢٠١٥،  یانزهه‌مین ساڵیادی مورافه‌عه‌ مێژووییه‌كه‌ی مام جه‌لاله‌ كه‌ تێیدا له‌ڕێگه‌ی پیشاندانی ژماره‌یه‌ك به‌ڵگه‌نامه ‌و سه‌رچاوه‌ی مێژوویی به‌ ئه‌نجومه‌نی حوكم و رای گشتیی جیهانی، له ‌كۆبوونه‌وه‌یه‌كی ئه‌ندامانی ئه‌نجومه‌نی حوكم، كوردستانیبوونی شاری كه‌ركوكی سه‌لماند. 

له‌و كۆبوونه‌وه‌یه‌دا سه‌رۆك تاڵه‌بانی بڕگه‌یه‌كی له ‌بڕیاره‌كانی لیژنه‌ی كۆمه‌ڵه‌ی گه‌لان خوێندنه‌وه‌ كه‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌دات "سنووره‌كانی عیراق به‌هیچ شێوه‌یه‌ك سنوره‌كانی جه‌به‌ل حه‌مرین تێناپه‌ڕێنێت و ئه‌و ناوچانه‌ی ده‌كه‌ونه‌ جه‌به‌ل حه‌مرینه‌وه‌ كوردستانین"، له‌وه‌شدا پشتی به‌ نه‌خشه‌ی مێژوویی گه‌وره‌ی ده‌وڵه‌تی عوسمانی به‌ست و له‌سه‌ر مێزی گفتوگۆكان نه‌خشه‌كه‌ی داناو به‌ ئاشكرا رایگه‌یاند كه‌ شاری كه‌ركوك كوردستانییه‌.

ئه‌رێ شتێكی سه‌یر نه‌بوو كه‌ له‌مڕۆژه‌دا به‌ڕێز هادی عامری سه‌رۆكی رێكخراوی به‌در سه‌ردانی شاری كه‌ركوكی كردو به‌بیانوی مه‌ترسیی رێكخراوی داعش له‌پارێزگاكه‌، ئاماژه‌ی به‌ پێویستیی هه‌ماهه‌نگیی هاوبه‌ش له‌نێوان پێشمه‌رگه‌و هێزه‌كانی حه‌شدی شه‌عبی دا؟

له‌كاتێكدا كه‌ هێزه‌كانی پێشمه‌رگه‌ كۆنتڕۆڵی ته‌واوه‌تیی سه‌رجه‌م ده‌رچه‌كانی پارێزگاكه‌یان كردووه‌، به‌ڕێز رێبوار تاڵه‌بانی سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی پارێزگای كه‌ركوك رایگه‌یاند: "پاش هێرشه‌كه‌ی كۆتایی مانگی رابردوو، هێزه‌كانی پێشمه‌رگه‌ ستراتیژیی سه‌ربازییان له‌كه‌ركوك گۆڕیوه‌"و ئاماژی به‌وه‌ش دا كه‌ پێشمه‌رگه‌ "له‌ئێستادا وێستگه‌یه‌كی وای دروستكردووه‌ كه‌ رێكخراوی داعشی خستووه‌ته‌ حاڵه‌تی به‌رگرییه‌وه‌".